Markten, ontegenzeglijke motoren van economische aantrekkingskracht en versterking van de identiteit van handelswijken, zijn steeds populairder in het Brussels Gewest. Elke week zijn er wel 92 markten op het gewestelijke grondgebied. Tijdens de voorbije vijf jaar nam het aantal markten ook met 20% toe in Brussel. Meer nog: een meerderheid van handelaars nam een toename van de bezoeken aan hun wijk waar op marktdagen. Daarnaast zorgen markten ook voor veel tewerkstelling.

Op verzoek van de Brusselse minister van Economie en Tewerkstelling, Didier Gosuin, verrichtten het Brusselse Handelsagentschap atrium.brussels en ULB gedurende 1 jaar een studie bij 1.781 klanten en 425 Brusselse marktkramers, en dit op 28 markten in de hoofdstad. Het resultaat? Een gids van meer dan 150 bladzijden om de oprichting en herdynamisering van de Brusselse markten in goede banen te leiden en daarbij advies te verstrekken.

De opmars van de Brusselse markten

De markten winnen momenteel veel terrein. Van 23 marktplaatsen in 1967 naar 66 in 2017. Dat is bijna een verdrievoudiging over een periode van 50 jaar. En die groei komt niet tot een halt: in de laatste vijf jaar kwamen er vijftien nieuwe markten bij.

Bovendien stijgt de vraag: Acht op de tien Brusselaars gaat minstens eenmaal per maand naar de markt. Vier op de tien Brusselaars doet dat zelfs eenmaal per week.

Een tendens die om begeleiding vraagt

Markten vormen een volwaardige drijvende kracht van economische activiteit: er zijn 859 ondernemingen actief in de sector van de ambulante handel (goed voor meer dan 800 zelfstandigen). Deze activiteitensector, met al zijn bijzonderheden, moet dus begeleid worden. We moeten het toegeven: marktkramers worden geconfronteerd met bepaalde moeilijkheden (bv. 19 verschillende gemeentereglementen).

Markten spelen niet alleen in op de behoeften en wensen van de Brusselse consumenten. Ze zijn ook bijzonder doeltreffend om sociale dynamiek, innovatie en economische en territoriale ontwikkeling te stimuleren. Het is dus belangrijk deze tendens en de betrokken actoren te begeleiden en te anticiperen op de toekomstige evoluties van die tendens.

De troeven van markten

In de voorbije jaren hebben Brusselaars de markt herontdekt. En terecht. Ze worden steeds populairder, niet alleen bij de buurtbewoners, maar ook bij de gemeenten. Tegenwoordig ziet elke gemeente een markt als een manier om haar economische weefsel nieuw leven in te blazen. De studie van atrium.brussels en de ULB belicht de zes voornaamste troeven van markten.

1. Een drijvende kracht voor de economie: 6.195 ambulante ondernemingen
2. Een bron van werkgelegenheid: meer dan 800 zelfstandige marktkramers in Brussel
3. Een drijvende kracht voor de handel
4. Een drijvende kracht voor de sociale dynamiek

5. Een drijvende kracht voor de circulaire economie

6. Een kweekvijver voor nieuwe trends

Wat daarna?

Vijftig jaar geleden voorspelden talrijke observatoren dat markten zouden verdwijnen. We moeten echter vaststellen dat ze zich hebben aangepast aan de evoluties in de maatschappij. Zo werden ze van cruciaal belang voor het stadsleven. Tegenwoordig is het niet zozeer hun rol van bevoorrading, maar hun functie van identiteitsmarker van een grondgebied dat hun succes verklaart.

Deze eeuwenoude vorm van handel drijven blijft echter moeilijk te organiseren. In Brussel blijkt het wettelijke kader voor markten vrij complex. Er lijken wel evenveel manieren te bestaan om een markt te organiseren als er markten zijn op het Brusselse grondgebied. Deze moeilijkheden staan in tegenstelling tot de positieve effecten van markten. Ze vormen een economisch en commercieel uitwisselingsplatform, maar ook een bron van levendigheid en sociale cohesie. Ze vormen een instrument om een stad en haar handel nieuw leven in te blazen. Daarnaast zijn ze een drijvende kracht voor innovatie en toerisme.

De gids “Waarom en hoe de marketen in Brussel beter uitdenken”, die op 27 juni werd onthuld, stelt nieuwe tools ter beschikking van de betrokken actoren om de organisatie van markten te herbekijken. Dat is echter geen doeleind op zich. Het is slechts een eerste stap. De doelstelling – en dit wordt de tweede fase, met de uitgave van een gids met aanbevelingen – is om op georganiseerde wijze een reeks aanbevelingen uit te werken om de Brusselse markten beter te omkaderen en ambulante handelszaken te ondersteunen.

Meer informatie in het Nederlands en in het Frans